3x3 tips voor het ontwerpen van blended onderwijs

Over blended leren en het ontwerpen van onderwijs is al veel geschreven en uitgezocht. Er volgen ook nog steeds nieuwe boeken, spellen en artikelen. Tijd om de balans op te maken. In dit artikel geven we 3 boekentips, 3 spellentips en 3 artikelentips. Dit zijn nú onze favorieten. De boeken en spellen zijn te leen bij het MICT (de mediatheek) van Deltion. Je vindt de artikelen online.

Boekentips

Tip 1: Blended learning en onderwijsontwerp: van theorie naar praktijk (2021)
Dit boek is een praktische vertaling van de theorie rond Blended Learning. Het bevat inspirerende voorbeelden en geeft antwoord op een aantal prangende vragen. Hoe zorg je voor een constructieve afstemming tussen de beoogde leeruitkomsten, leeractiviteiten en toetsing? Hoe benut je de sterktes van fysiek en online leren? En hoe zorg je dat je dit één harmonieus geheel vormt?
Je kunt het boek zowel bij de ontwerpfase van onderwijs, als tijdens een module gebruiken. Het is een makkelijk leesbaar en praktisch ingestoken boek. Najaar 2022 verschijnt het vervolg: 'Blended learning in de praktijk'.

Tip 2: Blended leren ontwerpen: alles over tools, design en faciliteren (2021)

Dit boek biedt een overzicht van het vakgebied blended leren. Je krijgt handvatten, modellen en tips. Met behulp van dit boek kun je je eigen leerpad kiezen en doorlopen.
Het geeft antwoord op enkele belangrijke vragen. Hoe ontwerp je een sterk en innovatief leertraject? Wie betrek je bij het ontwerp en welke cruciale keuzes maak je voor de vorm? Hoe kies je de beste tools uit? En waar moet je op letten bij het faciliteren? Het boek is redelijk makkelijk te lezen en is wat theoretischer ingestoken dan het boek uit tip 1.

Tip 3: Innovatief onderwijs ontwerpen: de ontwerpprincipes van het 4CID-model (2017)
Dit boek laat zien hoe je vanuit het 4CID-model effectief complexe taken in het onderwijs kunt maken. Het boek legt aan de hand van duidelijke voorbeelden uit wat de principes van het 4CID-model zijn. Ook lees je hoe je ze kunt toepassen om tot een effectief ontwerp voor een onderwijsprogramma te komen. 4CID is een wetenschappelijk onderbouwde methode die vrij gangbaar is bij instellingen die hun onderwijs beroepsgerichter willen (her)ontwerpen.
Het model 4CID zelf is best ingewikkeld. Dit boek helpt je zeker als je vanuit dat model je onderwijs wilt (her)ontwerpen. Het is gericht op ‘de hele taak’ en daarmee heel geschikt voor het mbo.

Spellentips

Tip 1: Blended Golfjesspel: blended onderwijs ontwerpen wordt zo wel heel makkelijk!
Het Blended Golfjesspel is ontwikkeld voor groepen docenten die kennis willen maken met blended onderwijs ontwerpen. Het spel werkt met een groot canvas. Hierop ontwerp je een blended leerpad. Je werkt met zes onderwijssituaties en werkvormenkaartjes.
Het spel is geschikt voor teamdagen of als start van een groter ontwerptraject. Je kunt het ook goed gebruiken als voorbereiding van het ontwerpen met het Blended Design Canvas. Je speelt het spel met 9 tot 24 docenten.

Tip 2: CurriculumKit: bouw spelenderwijs aan betekenisvol onderwijs
Met de CurriculumKit (her)ontwerp je samen met je team op een praktische manier het curriculum. Je gaat aan de slag met concepten zoals formatief handelen en effectieve leerstrategieën. Je voert samen gesprekken over onderwijs en leert van elkaar door het ontwerpen.
Je kunt het spel inzetten voor diverse ontwikkeldoelen, zoals het ontwikkelen van een lessenserie, module, project of periode. Je doorloopt stappen, waardoor je meteen een concrete opzet hebt en nieuwe werkvormen bijleert. Je speelt het kaartspel met drie tot acht personen. Het duurt ongeveer 2,5 uur.
Sinds augustus 2022 is ook de VisieKit van Vernieuwenderwijs beschikbaar. Met dit kaartspel ga je met elkaar in gesprek om een gezamenlijke taal en visie op onderwijs en leren vast te stellen.

Tip 3: DidactTool: ontwerp je eigen onderwijs
Dit spel is ontwikkeld en ontworpen door het Deltion College. Met de DidactTool ontwerp je je eigen onderwijs, waarbij je op een doordachte manier ICT integreert in je les. De DidactTool helpt je bij het invullen van het fijn curriculum en is gebaseerd op het TPACK-model.
De DidactTool is een mix van verschillende soorten speelkaarten: Content en context, Leerdoel (gebaseerd op Bloom), Werkvorm, Ingrediënten (waar, hoe, aan wie, feedback) en Technologie. Stap voor stap kies je een kaartje uit dat past bij jouw ontwerp. Als je alle keuzes hebt gemaakt en kaartjes hebt neergelegd, heb je een (begin van een) lesontwerp.

Artikelentips

Tip 1: Vloeiend over grenzen heen Technologie als verbinder van leerprocessen
In deze lectorale rede van Nynke Bos (6 april 2022) gaat zij in op de kansen en bedreigingen van blended learning. Ze kijkt naar de toekomst en beschrijft welke rol technologie in het onderwijs in 2030 speelt. In het artikel staan enkele ontwerpmodellen voor blended learning en een analyse wat nodig is voor een brede implementatie. Daarnaast staan in het artikel theoretische uitgangspunten van onder andere hybride leeromgeving, boundary crossing en seamless learning.
Bij de inzet van digitale technologie in het onderwijs maak je vaak een structurele denkfout: digitale technologie alleen is geen manier om onderwijsproblemen te overwinnen. Je onderzoeksvraag moet gaan over de vraag HOE technologie kan worden gebruikt om betekenisvolle gedachtenprocessen te ondersteunen en het sociale proces van leren te bevorderen.

Tip 2: Verbinding verbroken: hoe krijg je studenten weer gemotiveerd naar de campus/school?
In deze blog (2 mei 2022) beschrijven Barend Last en Jolien Dopmeijer het probleem dat studenten minder vaak naar de campus komen. Ze geven daarvoor drie verklaringen: 1. Welzijn, 2. Sociale en academische integratie en 3. Onderwijs en de waarde van de campus. Ook beschrijven ze oorzaken en geven ze aanbevelingen om dit probleem te ondervangen. Het opnieuw kijken naar het ontwerp van het (blended)onderwijs is daar een belangrijke factor bij.
Binnen Deltion maakten wij een infographic van het artikel, omdat het zo mooi beschrijft waar we tegenaan lopen bij het binden van studenten aan onze campus. Bekijk ons artikel met de infographic.

Tip 3: Ontwerpen voor zelfregulatie
In dit artikel (29 augustus 2022) lukt het Dominique Sluijsmans om op een heldere manier het toch wel lastige begrip zelfregulatie uit te leggen. Ook beschrijft ze ontwerpprincipes voor onderwijs in zelfregulatievaardigheden. Zelfregulatie is immers van groot belang voor een verdere (school)loopbaan. Het is daarom zinvol om na te denken hoe je het onderwijs in zelfregulatie zou kunnen vormgeven. Conclusie is onder andere dat je jezelf leren reguleren bij voorkeur niet alléén leert, maar met anderen in een passende leer- en werkomgeving.
Dit artikel is een mooie aanvulling op ons artikel Studenten zelf hun leren laten reguleren.

Meer voor docenten